Đó là truyền thống yêu nước nồng nàn, trung thành tuyệt đối với Đảng, với nhân dân và chế độ XHCN; là tinh thần xung kích cách mạng, dám đón lấy những nhiệm vụ nặng nề, dám đi đến những nơi khó khăn gian khổ; là truyền thống hiếu học, ham hiểu biết để tự mình nâng cao trình độ..., cống hiến cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và của dân tộc.
Ngay sau khi nước nhà giành được độc lập, theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc và Lời kêu gọi kháng chiến kiến quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, hàng triệu thanh niên Việt Nam đã xung phong ra trận với khát vọng hòa bình, độc lập, với tinh thần “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”. Các phong trào: “Ba sẵn sàng”, “Năm xung phong”… đã trở thành ngọn đuốc soi đường cho nhiều thế hệ thanh niên Việt Nam xung kích, tình nguyện, xả thân cống hiến cho đất nước, giành lại độc lập, tự do cho Tổ quốc.
Tiếp nối truyền thống hào hùng trong kháng chiến, trong công cuộc tái thiết, xây dựng đất nước và đổi mới, hội nhập, tuổi trẻ cả nước tiếp tục phát huy tinh thần xung kích, tình nguyện, sáng tạo trong tham gia phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm an ninh quốc phòng…, thông qua các phong trào: “Thanh niên lập nghiệp”, “Tuổi trẻ giữ nước”, “Thi đua tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN”, “Thanh niên tình nguyện”… Trong mỗi giai đoạn lịch sử, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đều ghi dấu ấn năng động, sáng tạo trong việc định hình và phát triển các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ.
Trong quá trình CNH, HĐH đất nước và hội nhập quốc tế, vai trò xung kích, tinh thần tình nguyện, sáng tạo của thanh niên tiếp tục được phát huy mạnh mẽ qua hai phong trào: “Xung kích, tình nguyện phát triển kinh tế-xã hội và bảo vệ Tổ quốc” và “Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp”. Hai phong trào được cụ thể hóa phù hợp, hiệu quả với từng đối tượng thanh niên. Từ năm 2012 đến nay, các cấp bộ Đoàn đã triển khai hàng trăm chương trình, đề án, dự án; đảm nhận hơn 1.600 công trình thanh niên cấp tỉnh, hơn 13.300 công trình thanh niên cấp huyện, hơn 228.200 phần việc thanh niên. Nhiều chương trình, đề án mang lại hiệu quả cao, qua đó đã khẳng định vai trò xung kích, tình nguyện, sáng tạo của thanh niên, đóng góp thiết thực phát triển kinh tế-xã hội, củng cố quốc phòng-an ninh, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Các phong trào của Đoàn còn tạo môi trường sinh động, phong phú để cán bộ, đoàn viên, thanh niên được rèn luyện, trải nghiệm, cống hiến, trưởng thành, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trẻ cho đất nước, bổ sung nguồn cán bộ trẻ có triển vọng cho Đảng và hệ thống chính trị.
Đất nước ta đang trong quá trình đẩy mạnh CNH, HĐH và hội nhập quốc tế, triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, với mục tiêu đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; phát triển kinh tế nhanh, bền vững, phấn đấu sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Điều đó đặt ra những yêu cầu, đòi hỏi mới, cao hơn đối với thanh niên và tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cần phát huy hơn nữa vai trò xung kích, tình nguyện, sáng tạo của thanh niên thông qua triển khai sâu rộng hai phong trào: “Xung kích, tình nguyện phát triển kinh tế-xã hội và bảo vệ Tổ quốc” và “Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp”. Thực hiện Nghị quyết Đại hội thứ XII của Đảng, đặc biệt là 6 nhiệm vụ trọng tâm cùng 3 đột phá chiến lược đã được xác định, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tập trung triển khai các phong trào thi đua trong từng đối tượng thanh niên gắn với thực hiện các chương trình, dự án, đề án đã được chính quyền các cấp phê duyệt.
Triển khai Phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” và Đề án “Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tham gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2013-2020”, các cấp bộ Đoàn tập trung đẩy mạnh ứng dụng “4 mới” trong sản xuất nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới. Thực hiện Đề án “Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tham gia giữ gìn trật tự an toàn giao thông giai đoạn 2012-2017”, các cấp bộ Đoàn đẩy mạnh tổ chức các hoạt động truyền thông, xây dựng các mô hình tham gia đảm bảo trật tự an toàn giao thông. Triển khai Đề án “Quy hoạch xây dựng Làng Thanh niên lập nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2013-2020” với mục tiêu đến năm 2020 xây dựng 15 Làng Thanh niên lập nghiệp theo tiêu chí xây dựng nông thôn mới ở các địa bàn dọc Đường Hồ Chí Minh, biên giới và các vùng đặc biệt khó khăn. Đề án “Xây dựng Đảo Thanh niên toàn quốc giai đoạn 2013-2020” tập trung xây dựng tại 6 đảo thanh niên với các cụm dân cư được quy hoạch đồng bộ, phát triển tương xứng với tiềm năng, lợi thế của từng đảo và đáp ứng Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020. Đề án “Xây dựng cầu nông thôn các tỉnh miền núi phía Bắc, miền Trung, Tây Nguyên giai đoạn 2014-2020” đầu tư 32 dự án gồm 450 cầu nông thôn ở các xã thuộc diện khó khăn trên phạm vi 32 tỉnh, thành phố. Các cấp bộ Đoàn cũng triển khai Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng tránh bão, lụt khu vực miền Trung, góp phần ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu.
Trong thanh niên công nhân và lao động trẻ, các cấp bộ Đoàn triển khai phong trào thi đua “4 nhất” (Chất lượng cao nhất-Tiến độ nhanh nhất-An toàn cao nhất-Tiết kiệm nhất), trước hết trên các công trình trọng điểm quốc gia, các dự án xây dựng kết cấu hạ tầng quan trọng, nhằm tạo môi trường thuận lợi để thanh niên công nhân phát huy vai trò xung kích, sáng tạo, thi đua hoàn thành các hạng mục công trình đúng và vượt tiến độ đề ra, đảm bảo chất lượng cao nhất. Trong thanh niên công chức, viên chức, các cấp bộ Đoàn tập trung triển khai phong trào “3 trách nhiệm” nhằm nâng cao tinh thần trách nhiệm, hiệu quả công việc và góp phần tham gia cải cách hành chính. Trong thanh niên đô thị, triển khai phong trào “Thanh niên tham gia xây dựng văn minh đô thị”, tập trung xây dựng các mô hình sáng-xanh-sạch-đẹp-văn minh-an toàn. Phát huy vai trò nòng cốt của thanh niên LLVT trong tham gia bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội thông qua các phong trào: “Thanh niên Quân đội vươn tới những đỉnh cao”, “Thanh niên Quân đội tiến quân vào khoa học công nghệ” và “Tuổi trẻ Công an nhân dân học tập, thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy-xung kích, sáng tạo, tình nguyện lập công vì an ninh Tổ quốc”. Phát huy vai trò của lực lượng doanh nhân trẻ, thanh niên công nhân, trí thức, lao động trẻ trong các doanh nghiệp và các ngành kinh tế mũi nhọn trong việc tích cực nghiên cứu, đầu tư đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, khả năng cạnh tranh trên thị trường trong và ngoài nước, tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu Việt Nam. Trong tham gia đảm bảo an sinh xã hội, các cấp bộ đoàn đẩy mạnh tổ chức các hoạt động tình nguyện vì an sinh xã hội, vì cuộc sống cộng đồng.
Các cấp bộ Đoàn tiếp tục đẩy mạnh Cuộc vận động “Nghĩa tình biên giới, hải đảo” với các chương trình như: “Đồng hành với ngư dân trẻ ra khơi”, “Chung tay góp sức bảo vệ biển Đông”, “Hành trình tuổi trẻ vì biển đảo quê hương”, “Ngày hội Tôi yêu Tổ quốc tôi”, “Hành trình Sinh viên với biển đảo Tổ quốc”, các hoạt động “Xuân biên giới-Tết hải đảo”, xây dựng Đảo Thanh niên, đưa trí thức trẻ tình nguyện về công tác tại khu vực biên giới, địa bàn khó khăn.
Xác định vai trò quan trọng của nguồn nhân lực chất lượng cao đối với quá trình đẩy mạnh CNH, HĐH, các cấp bộ Đoàn chủ động tham gia vào quá trình nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trẻ, tạo việc làm, từng bước cải thiện và nâng cao đời sống cho thanh niên; tập trung làm tốt công tác tư vấn, định hướng nghề nghiệp cho học sinh, sinh viên, hỗ trợ thanh niên học nghề và tạo việc làm, khuyến khích thanh niên đi vào các ngành khoa học-công nghệ có chất lượng cao. Xây dựng và triển khai Đề án “Thanh niên khởi nghiệp”, mở rộng khả năng khai thác các nguồn vốn vay cho thanh niên, tập trung hỗ trợ thanh niên vay vốn phát triển sản xuất, kinh doanh… đồng thời tiếp tục tham mưu các chính sách trọng dụng tài năng trẻ, tạo bước đột phá trong sử dụng cán bộ trẻ trên các lĩnh vực. Nâng cao năng lực hội nhập quốc tế cho thanh niên, để thanh niên thực sự là lực lượng chủ đạo và chủ động trong quá trình hội nhập quốc tế.
Tiếp nối truyền thống 85 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, tuổi trẻ Việt Nam hôm nay nguyện vững bước dưới ngọn cờ vinh quang của Đảng, với “Tâm trong-Trí sáng-Hoài bão lớn”, cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.
PGS, TS NGUYỄN ĐẮC VINH, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh